بازدید کننده عزیز

به وبلاگ ادبیات شفاهی خوش آمدید

خِضر  (در ادبیات شفاهی) بخش دوم

محمد جعفری (قنواتی)

سفرۀ خضر:   این سفره از جملۀ سفره‌های نذری (ه‍ م) زنانه است که به‌صورتهای متفاوت، و با آداب و آیینهای خاصی انداخته می‌شود. این آیین در تهران و شیراز با عنوان سفرۀ خواجه‌خضر، در شب جمعۀ آخر سال برگزار می‌شود و تا ساعت تحویل سال به آن دست نمی‌زنند (هدایت، 126؛ فقیری، «سفره‌ها ... »،

برای خواندن متن کامل این مقاله بر روی نوشته ی زیر کلیک کنید.

خضر - بخش دوم

خِضر  (در ادبیات شفاهی) بخش اول

محمد جعفری (قنواتی)

خِضْر،   به باور مردم، پیامبری که عمر جاودان دارد و در صحرا و بیابان، خیر و برکت‌رسان، و یار و یاور گم‌گشتگان و درماندگان است. مردم بر آن‌اند که دو تن از پیامبران دارای عمر جاویدند: یکی خضر و دیگری الیاس.

در آذربایجان، او را خیدیر یا خدیر نبی (انجوی، جشنها ... ، 2/46، 48، 125)، و در کردستان، خِدر زیندوک (سلیمی، زمستان ... ، 146) می‌نامند. در فرهنگ و ادبیات رسمی، به‌ویژه ادبیات عرفانی، خضر نماد پیر دستگیر و انسان کامل است. به‌رغم آنکه در قرآن کریم نام او نیامده است، اما در متون تفسیری، او را مصاحب موسى و نیز پیشرو سپاه ذوالقرنین در دو قصه از قصه‌های سورۀ کهف (18) می‌دانند (نک‍ : ادامۀ مقاله). در پیامبری او اختلاف نظر وجود دارد. به گفتۀ طبری، برخی او را پیامبر دانسته، و برخی نیز گفته‌اند که او بنده‌ای بود که خداوند به او علم داده بود ( ترجمه ... ، 4/947). در تبصرة العوام آمده است که «برخی از اهل مجوس» گویند که خضر برادر جمشید، و یار انبیا ست و کسی غیر از او یار انبیا نبوده است (رازی، 15).

برای خواندن متن کامل این مقاله بر روی نوشته ی زیر کلیک کنید.

خضر - بخش اول

بررسی کتاب تاریخ ادبیات فارسی جلد 18

ادبیات شفاهی زبان های ایرانی

محمد جعفری قنواتی 

یکی از آثار ارزش‌مندی که طی سال‌های اخیر زیر نظر استاد احسان یارشاطر تألیف شده دورة تاریخ ادبیات فارسی است. جلد هجدهم این کتاب که آخرین جلد آن نیز هست اختصاص به ادبیات شفاهی برخی از زبان‌های ایرانی دارد. ویراستاران این جلد که در عین حال برخی از فصل‌های آن را نوشته‌اند دو تن از ایران‌شناسان بنام، استاد فیلیپ کرینبروک و استاد اولریش مارزلف هستند که به سبب پژوهش‌های ارزش‌مندشان برای آشنایان فرهنگ ایرانی شناخته شده و مورد احترام‌اند. اغلب نویسندگان کتاب نیز در حوزة کار خود پژوهش‌گرانی شناخته‌شده و پیش‌کسوت هستند مانند استاد روشن رحمانی، پیتر چلکوفسکی و خانم مارگارت میلز.

برای خواندن متن کامل مقاله به ادامه مطلب بروید.

جعفری قنواتی: ادبیات‌‌ معاصر ایران نیازمند الهام‌ از ادبیات عامه است

محمد جعفری قنواتی در آیین رونمایی از کتاب «افسانه‌های مردمی نروژ» اظهار کرد: ادبیات خلاقه‌ جهان مدیون بازگشت جوامع غربی به ادبیات کلاسیک و الهام‌گیری از نمادها و فرهنگ بومی است.

 
 آیین رونمایی نخستین جلد از مجموعه «افسانه‌های مردمی نروژ» با حضور نویسندگان و فعالان ادبیات کودک عصر یکشنبه (31 مرداد 1395) در خانه کتاب شفق برگزار شد. این‌کتاب که به گردآوری پترکریستن آسبیورتن و یورگن مو با حمایت بنیاد نورلا  در اختیار نشر ویدا قرار گرفته، حاوی 17 افسانه برای نوجوانان بوده و قرار است در سال جاری چهار جلد دیگر از این مجموعه به انتشار برسد.

بقیه خبر در ادامه مطلب

جادو و افسون در افسانه‌ها

نویسنده: محمد جعفری (قنواتی)

افزون بر آنچه به‌صورت پراکنده در بخش پیش، دربارۀ افسانه‌ها گفته شد، در این نوع ادبی، افسون و جادو دارای ویژگیهای معینی است که در این بخش به آن می‌پردازیم. همان‌گونه که پیش از این اشاره شد، در شاهنامه و برخی متون گذشته، اصطلاح افسون اعم از جادو ست، زیرا افزون بر جادو، در مواضعی معنا و مفهوم ضدجادویی نیز دارد و به کارهایی اطلاق می‌شود که به نفع قهرمان داستان و علیه نیروهای اهریمنی است.

برای دیدن متن کامل مقاله روی لینک زیر کلیک کنید:

مقاله کامل

جادو در فرهنگ مردم

نویسنده: محمد جعفری (قنواتی)

جادو به همان مفهومی که در ایران باستان رایج بود، در فرهنگ و ادبیات کتبی و شفاهی ایران بعد از اسلام نیز ادامه یافت؛ برای نمونه، در شاهنامه، جادو به دیوان و دشمنان ایران منسوب گردیده، و ضحاکْ جادوپرست نامیده شده است (فردوسی، 1/65)

برای دیدن متن کامل مقاله روی لینک زیر کلیک کنید:

مقاله کامل

عید نوروز مبارک

برای دیدن مطالب مرتبط با نوروز می توانید روی لینکهای زیر کلیک کنید.

گستره فرهنگی نوروز + فایل صوتی

نوروز و ادبیات شفاهی

فرا رسیدن نوروز باستانی

را به همه آنهایی که آن را گرامی می دارند

تبریک می گويم.

هر روزتان نوروز

نو روزتان  پيروز

درباره ادبیات شفاهی 

افسانه های تمثیلی (حیوانات)